İlqar Nəzərov

“Şərq” İstehsalat Birliyinin direktoru

Müzəffər Ali Baş Komandanın “Dəmir yumruğ”u ətrafında birləşən Azərbaycan xalqı, qalib ordumuz və neçə-neçə qəhrəman övladlarımız döyüş meydanında düşməni diz çökdürdü, Ermənistanı Kapitulyasiya Aktına qol çəkməyə məcbur etdi. Bu şanlı qələbə ilə 30 illik erməni işğalına son qoyuldu, vətənimizin ərazi bütövlüyü bərpa edildi. 

Uzun illər ərzində danışıqlar masasında prinsipiallıq göstərən Azərbaycan, eyni zamanda ordumuzun gücləndirilməsinə, onun maddi-texniki bazasının zənginləşməsinə xüsusi diqqət ayırdı. Bu siyasi xəttə təkcə müasir silahların alınması deyil, o cümlədən daxili istehsalı stimullaşdırmaq da daxil olub. Belə ki, Azərbaycanda son illərdə formalaşan və dinamik inkişaf edən hərbi sənaye hesabına müxtəlif növ hərbi texnika, zirehli maşınlar, pilotsuz uçuş aparatları, atıcı silahlar istehsal edilir. Dünyanın aparıcı beynəlxalq sərgilərində hərbi məhsullarımız nümayiş olunur.  

Azərbaycan region üçün, eləcə də beynəlxalq iqtisadi aləm üçün çox mühüm layihələr icra edir. Burada diqqət yetirməli olan xüsusi məqam ondadır ki, Azərbaycan düşünülmüş siyasət nəticəsində Ermənistanı bu layihələrdən təcrid edə bilib. Ona görə də qeyd edə bilərik ki, bütün regional layihələrdən təcrid olunmuş Ermənistandan fərqli olaraq Azərbaycan transmilli layihələr ilə regionda tamamilə yeni mənzərə yaradıb. Azərbaycan regionun enerji xəritəsini, nəqliyyat xəritəsini yenidən tərtib edib. Azərbaycanın təşəbbüsləri təkcə xalqımızın deyil, bir çox ölkələrin, o cümlədən region ölkələrinin maraqlarını təmin edir. Transmilli layihələrin reallaşması həm də tərəfdaş ölkələrin sayının artmasına səbəb olub. Tərəfdaş ölkələr də Qarabağ münasiqişəsinin həlli zamanı Azərbaycanın haqlı mövqeyini dəstəkləyiblər. Qeyd edək ki, Azərbaycan münaqişə boyunca bütün aparıcı beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq edib və münaqişənin həlli üçün hüquqi bazanı hazırlayıb. BMT Baş Assambleyası, Qoşulmama Hərəkatı, Avropa Şurası, Avropa Parlamenti, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, digər təşkilatlar qətnamələr qəbul edib. Lakin bütün bunlara baxmayaraq ölkəmiz daima ikili standartlarla qarşılaşıb. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üçün  təsis olunmuş ATƏT-in Minsk Qrupu fəaliyyətinin 29 ili ərzində məsələnin həllinə yox, dondurulmasına çalışmış və bununla da illər ərzində aparılan danışıqlar nəticəsiz qalmışdır. Eyni zamanda həm işğalçıya, həm də işğala məruz qalmış tərəfə eyni münasibət bəslənilmiş və beynəlxalq qətnamələr kağız üzərində qalmışdır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərindən dərhal çıxarılmasını tələb edən 4 qətnaməsi də  icra olunmamışdır.
Ermənistan silahlı qüvvələri Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi, azərbaycanlıları doğma yurd-yuvalarından didərgin salması ilə yanaşı, ölkəmizin iqtisadiyyatına və mədəni irsinə də ağır zərbə vurmuşdu. Bir milyondan çox azərbaycanlı 30 il ərzində qaçqın və köçkün həyatı sürməyə məcbur olub. Ermənistan bu müddət ərzində işğal altında saxladığı Azərbaycan ərazilərini acınacaqlı vəziyyətə salıb, şəhər və kəndlərdə infrastrukturu tamamilə məhv edib. 

Ermənistanın növbəti hərbi təxribatlarının birində - 2020-ci il 27 sentyabr tarixində Azərbaycan düşmənin döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə bütün cəbhə boyu əks-hücum əməliyyatı başlamağa qərar verdi. 30 ilə yaxın müddət ərzində Ali Baş Komandanın bu əmrini gözləyən xalqımız silaha sarılaraq “Dəmir yumruq” ətrafında birləşdi və özünün Zəfər salnaməsini yazdı. Cəmi 44 günə igid döyüşçülərimiz tərəfindən 5 şəhər, 4 qəsəbə və 286 kənd işğaldan azad edildi. Cəbrayıl şəhəri və rayonun 90 kəndi, Füzuli şəhəri və rayonun 53 kəndi, Zəngilan şəhəri, rayonun Mincivan, Ağbənd, Bartaz qəsəbələri və 52 kəndi, Xocavənd rayonunun Hadrut qəsəbəsi və 35 kəndi, Tərtər rayonunun 3 kəndi, Qubadlı şəhəri və rayonun 41 kəndi, Xocalı rayonunun 9 kəndi, Şuşa şəhəri, Laçın rayonunun 3 kəndi, həmçinin Ağdərə və Murovdağ istiqamətlərində bir neçə strateji yüksəkliyi, Zəngilanda isə Bartaz, Sığırt, Şükürataz yüksəkləri və daha 5 adsız yüksəklik azad olundu. 

Noyabrın 9-dan 10-na keçən gecə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan tərəfindən üçtərəfli Bəyanatın imzalanması ilə hərbi əməliyyatlar dayandırıldı. Həmin Bəyanata uyğun olaraq, Ermənistan noyabrın 20-də Ağdam, 25-də Kəlbəcər, dekabrın 1-də isə Laçın rayonlarını Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə təhvil verdi. 2022-ci ilin avqustun 26-da isə Laçın şəhəri, Zabux və Sus kəndləri nəzarətə götürüldü. 

Azərbaycanın qələbələri təkcə döyüş meydanında deyil, eyni zamanda diplomatiya sahəsində də davam etdirildi.  Prezident İlham Əliyev müharibə dövründə dünyanın ən böyük media qurumlarına 30-dan çox müsahibə verdi, münaqişə ilə bağlı əsl həqiqətləri beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırdı.  Müzəffər Ali Baş Komandanın müharibə ilə bağlı müsahibələri XXI əsr üçün yeni üslub, yeni model nitq strategiyası hesab edilə bilər. Müsahibələr ardıcıl, dünyanın ən müxtəlif ölkələrinin, müxtəlif kanalları vasitəsi ilə aparılırdı. Müzəffər Ali Baş Komandan verdiyi müsahibələrlə münaqişə ilə bağlı dünyanın fikrini dəyişdirməyə müvəffəq oldu. 

Müharibədən sonra Azərbaycanın tarixində yeni səhifə başlayıb. Azad edilmiş şəhərlərimizdə, kəndlərimizdə artıq geniş inşaat işləri gedir.
Bu gün respublikamızda qazi və şəhid ailələrinə dövlət tərəfindən lazımi köməklik göstərilməkdədir. Qazilərimiz üçün ən müasir protezlər sifariş edilir. İndiyədək 13 mindən artıq şəhid ailəsi, müharibə əlili dövlət tərəfindən mənzillərlə təmin olunub. Müharibə əlillərinə 7 mindən artıq minik avtomobili verilib. 

Ermənilərin qeyri-qanuni fəaliyyətinin qarşını almaq, Qarabağa qanunsuz silah daşınmasını dayandırmaq, eləcə də ölkəmizin suveren hüquqlarını təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan-Ermənistan sərhədində Laçın rayonu ərazisində Həkəri çayının üzərində 23 aprel 2023-cü il tarixində “Laçın” sərhəd-buraxılış məntəqəsi qurulub.  Fəxarət rəmzimiz olan dövlət bayrağımız sərhəddə ucaldılıb.   

Bütün bunlara baxmayaraq terrorçu ermənilər terror fəaliyyətlərinə yenə də son qoymadılar. Odur ki, Azərbaycan 19 sentyabr 2023-cü ildə lokal xarakterli antiterror tədbirlərinə başladı. Bir gün çəkən antiterror əməliyyatı zamanı ermənilərə məxsus təxribatçı hərbi birliklər məhv edildi və 2023-cü il sentyabrın 20-də saat 13:00-da müvafiq şərtlər altında lokal xarakterli antiterror tədbirlərinin dayandırılması barədə razılıq əldə olundu. 

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yerləşən Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələri, qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin silahı yerə qoyması və tam şəkildə tərksilah olunması, Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələri Azərbaycan ərazilərini tərk etməsi, qeyri-qanuni erməni silahlı dəstələrinin buraxılması, eyni zamanda, paralel şəkildə bütün silah-sursat və ağır texnikanın təhvil verilməsi  Azərbaycanın növbəti Qələbəsidir. Antiterror tədbirlərinin nəticəsində Azərbaycan öz suverenliyini tam bərpa etdi. 15 oktyabr 2023-cü il tarixində Xankəndi şəhərinin mərkəzi meydanında Azərbaycan Bayrağı qaldırıldı. Bununla da Prezident İlham Əliyev  verdiyi bütün vədləri icra etdi.