İnternet və sürətli daşıma xidmətləri Azərbaycanda istehlak bazarına və əhalinin ticarət seçimlərinə ciddi təsir etməyə başlayıb. İnternet ticarətinin yaratdığı imkanlar müştərilər qarşısında yeni daha sərfəli seçim variantları açıb. FED.az biznes portalı Azərbaycanda bir qədər əvvəl fəaliyyətə başlamış və sürətlə inkişaf edən «AZEX» sürətli çatdırılma şirkətinin baş direktoru Elşən Məmmədovla müsahibəni təqdim edir.

- Türkiyədən əsasən hansı malları gətirirsiniz?

- Əslində istənilən malları gətirə bilirik, bunlar əsasən geyimlər, ayaqqabılar, ev məişət əşyaları, məsələn, divar kağızları, çilçıraq və sairdir. Hətta santexnika avadanlıqlarını da gətiririk.

- Sifariş verilən mallar nə vaxta gətirilir?

- Malları Türiyədən həftədə iki dəfə göndəririk. Həftənin 1-ci günü axşam saat 6-yadək Bizim Türkiyədəki anbarımıza daxil olan bağlamalar həftənin ikinci günü karqoya verilir və 3-cü gün gömrü rəsmiləşdirilməsindən sonra müştərilərə təhvil verilir. İkinci göndəriş isə həftənni sonunda olur. Deməli həftənin 4-cü günü axşam saat 6-yadək bizim Türkiyədəki anbarımıza daxil olan bağlamalar 5-ci gün karqoya verilir, 6-cı gün isə gömrük rəsmiləşdirilməsindən sonra müştəriyə çatdırılır. Müştərilər bu malları bizim ofisdən götürə bilərlər, ya da kuryer sifariş edirlər aparıb onarın istədiyi ünvanda çatdırırıq.

- Deməli malı ən geci nə vaxt sifariş etmək lazımdır ki, 3-cü gün artıq malını ala bilsin.

- Bu artıq malı satan firmadan asılıdır. Məsələn ən çox sifarişlər Kotton, LC Waikiki, Zara və başqalarından alınır.

Müştəri malı Bakıdan internet vamitəsilə seçib sifariş edir və çatdırılması nöqtəsi kimi bizii Türkiyədəki anbarımızın ünvanını verir. Mallar bizə çadırılandan sonra dediyim qayda və qrafiklə göndəririk. Yəni satıcı şirkət bizə malı nə qədər tez çatdırsa, biz də müştəriyə o qədər tez çatdıracağıq.

- Türkiyənin hansı şəhərindən malı almaq mümkünür?

- Məhdudiyyət yoxdur, malları Türkiyənin istənilən şəhərindən almaq olar. Bizim anbarımıza daxil olur, biz də müştəriyə çatdırırıq. Bax, bizim anbar Kadıköydədir, müştəri isə malı, məsələn, İzmirdəki fabrikdən və ya mağazadan alır. Həmin mal bizə çatdırılır, biz də Bakıya daşıyırıq.

- Siz müştərilərə aşqa hansı xidmətləri göstərirsiniz? Müştəri daxil olub internetlə mal alır, siz onu daşıyırsınız. Başqa hansı xidmət var?

- Bizdə iki növ sifariş var. Birincisi müştəri saytımızda qeydiyyatdan keçir, biz ona Türkiyədə ünvan veririk, bu ünvan onun saytdakı şəxsi kabinetinə göndərilir. Müştəri internetlə Türkiyədən mal alanda «xaricdəki ünvanlarım» bölməsində Türkiyədə təslimat adresi olaraq bizim verdiyimiz ünvanı göstərir. Yəni elə bil müştərinin Türkiyədə öz ünvanı olur, nə alırsa, bura yönləndirir. Daha sonra daxil olur bizim saytın «bəyannamə əlavə et» böləsinə və aldığı malın qiymətini və tipini qeyd edir, ayaqqabı, geyim, köynək və sair – nə alıbsa. Ondan sonra invoys qiymətni yükləyir, yəni bəyan edir ki, mənim ayaqqabım gələcək ölkəyə, qiyməti budur və bunu mənim adıma qəbul edin. Yəni müştəri bəyannamə yükləyəndə bizə bunu demiş olur.

- Belə sifariş alandan sonra sizin şirkət nə edir?

- Biz bu məlumatları yoxlayıb sistemə vururuq. Növbəti gün isə artıq yuxarıda dediyim qayda ilə Bakıya gönləririk.

- Bəs müştəri sifarişi özü edə bilmirsə necə, belələrinə kömək imkanı varmı?

- Bəli, bue lə bizim ikinci növ xidmətimizdir. Bəzi müştərilər sifariş verməyə çətinlik çəkirlər, bəzilərinin kartı yoxdur, yaxud var, amma Türkiyə satlarında keçərli deyil. Digərləri ümumiyyətlə proseduru bilmir, anlayışı yoxdur və sair. Belə olan halda müştəri satımızda qeydiyyatdan keçir, sifmriş etə bölməsində bizə məhsulun linkini, ölçüsünü, rəngini, sayın qeyd edib bizə göndərir. Ödənişi də ya onlayn edir, ya da ofisə yaxınlaşıb nağd edir. Biz də həmin məhsulu müştərini adına alıb gətirib Bakıda müştəriyə təhvil veririk.

- Sizin xidmətinz varsitəsilə ən çox hansı malları almaq sərfəlidir?

- Əslində yuxarıda sadaladığım bütün malları, amma daa da konkretləşdirsək, bəzi məhsullar elə Bakıda da mollarda satılır, amma daha yüksək qiymətə. Baxın molldan geyim alanda siz həm malın, həm mağazanın icarə haqqının, həm burada çalışan işçilərin maaşı və bu malın Bakıya daşınması xərclərini ödəmiş olursunuz. Yəni mağaza sahibinin büğün xərcləri vətəndaşın cibindən çıxır.

Ona görə də eyni malın qiyməti Bakıda Türkiyəyə nisbətən xeyli bahadır. Bizim idmət vasitəsilə isə malı birbaşa Türkiyədən, anbardan almaq mümkün oduğuna görə, bu müştərilərin öz büdcələrinə qənaət etməsinə imkan verir.

- Bakıda mollarda və Türkiyədən alınan malların qiymətlərində nə qədər fərq olur?

- Belə deyək, baxın, bizim əməkdaşlar Bakıdakı «US POLO» mağazasında 100-150 manata olan köynəyi Türkiyədən 20 manata, burada 130 manata deyilən şalvarı isə Türkiyədən cəmi 30 manata alıblar. Bakıda «LC Waikiki»də 20 manata satılan köynəyi isə saytdan 3 manata almaq olub. Kobud desək, Bakının mollarında satılan malları Türkiyədən «Sədərək-Binə» qiymətinə almaq olur.

- İnternetlə mal alarkən, xüsusilə də geyimləri, əsas problem ölçülərin düz gəlməməsidir. Bu məsələ necə həll olunur?

- Doğrudan da müştəriləri əsas narahatçılığı ölçünü bilməməkdir. Geyimərin hamısının müxtəlif sistemlərlə ifadə olunan ölçüləri var. XL, XXL, 46-48 və sair ölçülər var. Bu saytlarda bədən ölçülərinin göstəriciləri var. Məsələn bədən ölçüsü necə olmalıdır, boyunun ölçüləri, bədənin uzunluğu və sair. Yəni köməkçi ölçülərlə bu problem də həll edilir.

- Türkiyədən bu üsulla geyimdən başqa hansı mallar alınır?

- İstənilən malları. Geyim, ev əşyaları, aksessuarlar, kosmetika, amma maye halda olmamalıdır. Bundan başqa, çoxsaylı kitablar sifariş verilir. Elə kitablar var ki, Türkiyədə var bizə hələ gəlib çatmayıb. Ya da gec gəlir, ona görə də kitab həvəskarları kitabları internetlə almağa üstünlük verirlər. Qiymətləri də buraya nisbətən 40%-50% ucuzdur.

- Sizin şirkət vasitəsilə daşınma xidmətləri necədir?

- Bu qiymətlər gətirilən malların çəkisindən asılı olaraq dəyişir. Məsələn 100 qrama qədər olan malları üçün daşınma xərci 1.99 dollardır. 100-250 qrama qədər 2,49 dollar, 250-500 qram 2.99 dollar, 500-750 qram üçün 3.99 dollar, 750-1000 qram üçün 4.99 dollar, bundan sonra isə qiymətlər hər kiloqram üçün 4,99 dollardan hesablanır. Gətirilən malın çəkisi 2 kiloqramdan artıq olduqda qiymətlər enir və hər kiloqram üçün 3.99 dollara düşür.

- Bəzi mallar, hansı ki sadaladınız, onlar sına bilən mallardır. Belə hal olmaması üçün nə edilir?

- Bu malları xüsusi qablaşdırırlar. Bizim Türkiyədəki anbara belə mal gələndə onu əvvəlcə açıb vəziyyətinə baxır, salamat olduğuna, sınmadığına əmin olub sonra təhvil alırlar. Üzərinə «sınan əşya» emblemini vururlar ki, karqoda və təyyarədə ehtiyatlı davransınlar. Ona görə də hələki sınan mallar gəlməyib.

- Siz dediniz ki, bəzi mallara görə daşınma xərci təkcə çəkisindən deyil, həm də ölçülərindən asılıdır. Bunlar hansı mallardır və onların daşınma xərci necə hesablanır?

- Doğrudan da, hava yollarında yüklərin daşınmasına görə, ödəniş iki varinatda hesablanır, bir var həcm çəkisi, bir də fiziki çəki ilə. Fiziki çəki tərəzinin göstərdiyi çəkidir. HƏcm çəkisi isə odur ki, bağlamanın ölçüləri bir metrdən artıq olduqda onun həcmi bir kub kimi götürülür və bölünür 6 min standartına, yəni daha bahalı qiymətlə hesablanır.

Sadə desək, bütün malların həm fiziki, həm də həcm çəkisi var. Bunlardan hansı daha böyükdürsə, hava yolları həmin çəkini əsas götürüb ödəniş alır.

Yaxın vaxtlarda biz rupaj, yəni TIR-larla daşımalara başlayacağıq, onda bu problem də olmayacaq.

- Hazırda sizin şirkətin müştəriləri ən çox nəyi sifriş edirlər?

- Əsasən toy üçün geyimlər, müştərilərimizdən biri bütün toy hazırlğı və tələb olunan malları bu sistem vasitəsilə Türkiyədən aldı, qat-qat aşağı qiymətə. Son vaxtlar isə maraqlı sifarişlər artıb – bunlaran məsələn kempikq üçün çadırları, divar kağızlarını, vanna otağı üçün aksessuarları göstərə bilərəm.

- Siz yalnız Türkiyə bazarı ilə işləyirsiniz, yoxsa başqa istiqamətlər də var?

- Hələlik yalnız Türkiyədir, amma yaxın vaxtlarda Amerika və Çin bazarlarında a işləməyə başlayacağıq. Hazırda ABŞ-la bağlı danışıqlar aparırıq.


- Müştərilər sizin vasitənizlə mal almaqdan başqa hansı xidmətlərdən istifadə edə bilər?

- Əsas işimiz əlbəttə ki, yükdaşıma və çatdıılmadır, amma endirim kampaniyaları olanda müştərilərə məlumat da veririk. Bizim özümüzün də tez-tez şirkətdaxili kampaniyalarımız olur. Hazırda paketbirləşdirmə kampaniyamız var. Bu da müştərilərə çox sərfəlidir. Digər şirkətlərdə qiymətlər fərqlidir. Amma bizdə 31 iyul tarixinə qədər çəkisi 250 qramdan yuxarı olan bağlamaların paket birləşdirməsi həyat keçirilir. Yəni eyni gündə Bakı ofisimizə daxil olan malları Tərəziyə qoyuruq, nə çəki gəldisə müştəri onu pulunu ödəyir. Beləliklə də öz büdcəsinə qənaət edir azı 4-5 dollar çatdırma haqqına.

Bizim sistemin bir üstünlüyü də var, bu müştəri sifarişlərinin daha sürətli işlənməsidir. Ola bilər ki, ilk baxışdan ciddi görünməsin, amma bu amilin əhəmiyəti böyükdür. Ola bilsin ki, müştərinin sifariş etdiyi maldan məhdud saydadır və gec işləyəndə bu mal və ya onun lazımi ölçüsü-rəngi satılıb qurtara bilər. Çünki kampaniyalar olanda mallar sürətlə satılır, hamı sərfəli variantdan tez istifadə etmək istəyir. Bizdə isə cəmi 10-15 dəqiqəyə alış edilir.

- Dediniz ki, Türkiyədəki şirkətlər də tez-tez öz mallarına endirimlər edirlər. Bakıdan internetlə bu malları endirimlə almaq olurmu və müştərilər həmin endirimlərdən necə xəbər tuta bilərlər?

- Bizim bununla bağlı mobil tətbiqimiz hazırlanır. Burada büğün endirim kampaniyaları haqqında eniş məlumatlar olacaq. Hazırda isə həmin kampaniyaların saytımızda görünməsi üçün işləri tamamlayırıq. Nəticədə müştərilər saytımıza da daxil olanda kampaniyalar barədə məlumatları əldə edəcək.

- Bakıdakı müştərilər Türk mallarını əsas hansı saytlardan alırlar?

- Bunlar müxtəlifdir, bəzi müştərilər isə ümumiyyətlə hansı saytdan mal alacağını bilmir.

Belə hallar üçün saytımızda «nümunə saytlar» bölməsi var. Və əgər müştəri hansı mağazadan alış-veriş etməyi bilmirsə, saytda hamısı olmasa da, ən məşhur saytların adları var. Burada ev tekstilindən tutmuş, geyim, idman malları, kitablar, aksessuarlar və sair satışı olan saytlar var.

- Siz dediniz ki, şirkətiniz vasitəsilə Türkiyədən vanna aksessuarları və divar kağızları alanlar da var. Bu avadanlıqları Türkiyədən almaq sərfəlidirmi, nəzərə alsaq ki, onlar təyyarə ilə gətirilir və çəkisi də ağırdır, yəni daşınma xərcə böyük olmalıdır?

- Əvvəla internetlə alınanda dəqiq bilinir ki, bunlar doğrudan da Türkiyədən gətirilib. Bakıda satılan malların bəzilərində belə əminlik olmur. Türk malı kimi təqdim olunan bəzi mallar əslində Çin istehsalı olur. Bizdə isə mal həmin brendin öz rəsmi səhifəsindən alınır və dəqiq brenddir.

İkincisi İnternet alışlar zamanı çeşidlər çox olur. Burada istənilən malların minlərlə çeşidini tapmaq olur.

Qiymətlərdə də böyük – azı 40%-ə yatan fərq var.

Digər tərəfdən, dediyim kimi, həmin saytlarda tez-tez endirimlər olur, iki mal birinin qiymətinə və sair kimi. Bakıda həmin məhsulları satan mağazalarda belə kampaniyalar olmur.

- Qanunvericiliyiə görə, Azərbayan vətəndaşlarının xaricdən gələrkən ölkəyə mal gətirməsi ilə bağlı bir məhdudiyət var. Bu məhdiyyət internet alışlarında da tətbiq edilir?

- Bəli, məlumat üçün deyim ki, hər bir Azərbaycan vətəndaşının 30 gün ərzində şəxsi istifadə üçün 1000 dollarlıq mal idxal etmək hüququ var. Bu məbləğ hesablananda təkcə malın öz qiyməti deyil, həm də daşınma xərcləri əlavə olunur. Amma nəzərinizə çatdırım ki, Türkiyədə lirənin məzənnəsin nəzərə alanda bu məbləğ Türkiyə üçün çox böyükdür və limit deək olar ki, hiss edilmir. Məsələn bizim bir neçə aktiv müştərimiz va ki, onların alışları ayda heç 500 dolları da keçmir. Yeri gəlmişkən, saytımızda bununa bağlı bölmə var ki, müştərilər aylıq alışlarını izləyə bilirlər ki, limiti keçməsinlər.

- İndiy ay mövsümüm qızğın çağıdır, müştərilər ən çox nə sifariş edirlər?

- Yay mövsümündən vacib, qarşıdan yeni tədris ili gəlir. Valideynlər Türkiyədən məktəb ləvazimatı və məktəbli çantaları ala bilərlər. Orada həmin malların zəngin çeşidi var və qiymətlər də çox münasibdir. Ən əsası odur ki bütün bunları evdən çıxmadan etmək olur.

- Belə bir fikir yaranıb ki, Türkiyədən yalnız ekonom mallar olar, belədirmi?

- Xeyr, ilk baxıdan belə düşünənlər var, amma Türkiyədə bildiyimiz dünya brendlərinin – «Versaçe»nin, «Armani»nin və başqalarının çox yaxşı mağazaları var və onların böyük endirimləri olur. Hətta siz bir alış-verişdən 300-500 TL endirim də ala bilərsiniz. Bəzən isə alış-verişin məbləği müəyyən həddi keçəndə əlavə endirim verilir. Yəni burada faydalanmağa imkanlar həddən artıq böyükdür.